Masal anlatımı esnasında, bir yandan anlatan kişi ile çocuk arasında iletişim kurulurken diğer yandan da çocuğun bütün zihinsel faaliyetleri harekete geçer. Okuduğu veya dinlediği masallardaki karakterler hakkında hayaller kuran çocuk, olayların gelişimine göre iyiyi ve kötüyü, doğruyu ve yanlışı ayırt etmeyi öğrenir.


Masallarda verilen iletilere bakıldığında bunların en çok insan ilişkileri (arkadaşlık, dostluk, tevazu, yardım etme vb.) üzerine yani psikososyal gelişime yöneliktir. İkinci sırada yer alan iletilerin aile üzerine olduğu, üçüncü sıradakilerinse “zekâ, sağduyu, dikkat” gibi bilişsel ve psikolojik iletiler olduğu görülmektedir.


Dilin bütün incelikleriyle zenginleştirilmiş masal, çocukların ana dilinin ve hayal gücünün gelişimini sağlayan bir sanat ve eğitim-öğretim aracıdır. Henüz okuma yazma bilmeyen okul öncesi çağındaki çocukların başlıca fikir ve duygu besinini masallar teşkil eder. Çocuk masal sayesinde insan tiplerini ve çeşitli karakterleri de tanır.


Masallar, çocuğa anadilinin nasıl kullanıldığını ilk öğreten, ona bu dilin türlü hünerlerini, kıvraklığını, zenginliğini, inceliğini ilk gösteren, çocuğu kendi dilini konuşanlara yaklaştıran duyguyu kazandıran temel unsurlardır.


Masallarda toplumun her sınıfına ait insanların yan yana bulunarak etkileşim ve iletişim içinde olmaları, çocukların, gerçeği hayalleri ile mukayese ederek somutlaştırmasına yardım eder


Masalların eğitimdeki en önemli görevi, çocuklara sunulan iyi kahraman örnekleriyle onların ruh dünyalarını geliştirmek ve karşılaştıkları problemleri yenerek onları hayata iyi bir şekilde hazırlamaktır.


Çocukların masalları küçük yaştan itibaren adeta ezberler gibi okumaları dil becerilerinin gelişimi açısından da önemlidir. Masallar, çocukların beyinlerinin sağ üst yarısında yer alan hayal, yaratıcılık ve sanatçı yeteneklerine yönelik etkileriyle bilişsel gelişmesine katkı yapmaktadır. Ayrıca masallar, adalet ve dürüstlük düşüncesinin küçük yaşlarda kökleşmesini, yerleşmesini sağladığı için ahlak gelişiminin vazgeçilmez unsurları arasında yer alırlar.


Masallar çocuklar da psikolojik açıdan hayata her zaman umutla bakmayı, istenilen şeylere ulaşmada sabırlı olmayı, kıskançlığın doğurduğu kötü sonuçları, gereksiz korku ve evhamın insanları ne hale düşürdüğünü, dostlukların oluşması için karşılıklı saygı ve sevginin, bağışlayıcılığın, paylaşımın ne kadar önemli olduğunu, bir nevi somut gözlemleridir.


Şahin Mustafa, Masalların çocuk gelişimine etkilerinin öğretmen görüşleri açısından incelenmesi, Milli Folklor Dergisi, Sayı: 89 208-210.